رودخانه‌ها

قسمتی از مسیر عبور رودخانه مرزی ارس و رودخانه قزل‌اوزن از استان اردبیل عبور می‌کند. سایر رودخانه‌های این استان عبارت‌اند از:

• خلخال چای
• قره‌سو قره سو یکی از طولانی ترین رودخانه های دایمی استان اردبیل است که امروزه بر اثر کمبود بارندگی وسد سازی های معیشتی بدون برنامه در حال تبدی شدن به یک رود فصلی است.قره سو از طبیعت بکری برخوردار بوده ودارای یکی از منحصر به فردترین گونه های جانوری میباشد،که از این میان گونه های آبزی رودخانه از تنوع کم نظیری برخوردار است؛ماهیانی مانند قزل آلا ، کپور رودخانه ای ، شیربیت نوعی ماهی مخصوص این روخانه ،زرد پر وماهی سفید رودخانه که نسل این دونوع گونه آخری امروزه بر اثر کم آبی وستفاده بیش از اندازه آفت کش های زراعی در حال نابودی است.در ضمن لازم به یاد آوری است که سرچشمه این رود از کوههای تالش در اطراف شهرستان نمین بوده وبعد از گذراندن مسیر پر پیچ وخم از دل کوهها ودره ها به رودخانه ی ارس می پیوندد.
• دره‌رود
• خیاوچای
• نمین‌چای

دریاچه‌ها

دریاچه‌هایی که در استان اردبیل واقع شده‌اند عبارت‌اند از:

• دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل درحریم شهری اردبیل قراردارد و شهرکهای کوثر. مهر. راه وترابری. دادگستری. ولیعصر و دانشگاههای محقق اردبیلی.پیام نور. علوم پزشکی و نمایشگاه بین‌المللی اردبیل درحاشیه این دریاچه قرارگرفته‌اند. جهت اقامت توریست خارجی ومیهمانان داخلی هتل شورابیل بادرجه بندی دوستاره تاپ درساحل شمالی دریاچه و مجتمع توریستی کوثر با درجه بندی سه ستاره تاپ و با امکانات چهل وشش واحد سوئیت ویلائی وسالن کنفرانس وسالن همایش ودوباب رستوران.کافی شاپ. کافی نت وسالن ورزشی درزمینی به وسعت 26125 متر مربع درساحل جنوبی دریاچه شورابیل ساخته شده‌است

• دریاچه نئور
• دریاچه شورگل
• دریاچه نوشهر
• دریاچه آلوچه
• دریاچه کمی‌آباد
• دریاچه ملااحمد
• مرداب قره‌سو

جنگل‌ها

جنگل‌های اطراف جاده اسالم به خلخال و مجموعه جنگل‌های 'فندق‌لو پیکره سنگی بابا داوود عنبران از جمله جنگل‌های واقع در استان اردبیل هستند. روستای کولانکوه، یکی بهترین مکانهای گردشگری استان اردبیل میباشد. مانند باغ بزرگ آلوچه، سیب، گیلدیح و ... می باشد.

صنعت

استان اردبیل در حال حاضر دارای ۸ شهرک صنعتی است.^[۱۹] این استان همچنین دارای کارخانجات بزرگ نساجی، ^[۲۰] سیمان، ^[۲۱][۲۲] ذوب آهن^[۲۳] و کشت و صنعت^[۲۴] می‌باشد.

فرهنگ بومی

صنایع دستی

گلیم، جاجیم، شال، مسند، سفال، صنایع چوب مانند معرق، منبت و خراطی، مصنوعات چرمی و قالی بافی (قالیچه قوبای خلخال بسیار معروف است) قلاب بافی، مفرش، خورجین، ورنی (ورنی و زیرانداز حاوی رنگ‌ها و طرحهایی برگرفته از طبیعت زیبای آذربایجان، بیشتر توسط عشایر شاهسون دشت مغان بافته می‌شود).

غذاهای محلی

آبگوشت، آش شیر، آش دوغ، پیچاق قیمه، کوفته، لَوَنگی، خشیل، هرا، قویماق، ترشی قرمه، ساج ایچی سبزی قرمه، آب پیاز، آش اوماج، آَش یارما، بزباش، خورش قاتق، تاس‌کباب، چیغیرتما، حلوا زرد، تر حلوا، حلوای زنجبیل، قیساوا و قیقاناق، داششاق ترشی.

سوغات

قالی، مسند، سرشیر، کره، حلوای سیاه، آبنبات، شیرینیهای محلی، فتیر و تخمه آفتابگردان، عسل خالص سبلان، عصاره شهدآمیز گلهای رنگارنگ و عطرآگین طبیعت سرسبز خلخال مشهورترین سوغات منطقه می‌باشد. حلوای سیاه استان به صورت معجونی از جوانه گندم و کره طبیعی نشاط بخش و مقوی است..^[۲۵]

گونه‌های زبانی

استان اردبیل باتوجه به‌وسعت کم خود، دارای تنوع زبانی قابل توجهی می‌باشد درکنار زبان ترکی آذربایجانی که اکثریت ساکنان استان، به‌آن تلکم می‌کنند، زبان تالشی در شهرستان نمین وبخش عنبران و تاتی نیز در شهر کلور و در روستاهای بخش شاهرود شهرستان خلخال، تکلم می‌شود.^[۲۶]

نظرسنجی سال ۱۳۸۹

طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه گیری شد در استان اردبیل به قرار زیر بود:۱٫۱ فارس (۱٫۵% مرد، ۰٫۷% زن)، ۹۸٫۲ ترک (۹۷٫۱% مرد، ۹۹٫۳% زن)، ۰٫۴ کرد (۰٫۷% مرد) و ۰٫۴ بدون‌جواب بودند.^[۲۷]